.svg)
Ponzi-fraude
Ponzi-fraude (naar de roemruchte oplichter Charles Ponzi) is een vorm van beleggingsfraude waarbij beleggers worden verleid om te investeren met beloftes van hoge, zekere rendementen. In werkelijkheid komt dat rendement niet uit echte winsten, maar uit het geld dat bijeen wordt gebracht door nieuwe beleggers. De eerste investeerders krijgen keurig hun “winst” uitgekeerd. Dat wekt vertrouwen en trekt vervolgens nieuwe deelnemers aan. Zo lijkt het een succesvol investeringsfonds, terwijl van reële verdiensten in feite geen sprake is. Zodra de instroom nieuwe beleggers opdroogt, stort het systeem in en blijven gedupeerden met grote verliezen achter.
De Ponzi-fraude lijkt op een piramidespel, maar is net iets anders. Bij een piramidespel weten deelnemers dat het systeem drijft op het werven van nieuwe deelnemers door henzelf; hun winst hangt af van hoeveel nieuwelingen zij aanbrengen. Bij een Ponzi-fraude zijn het de beheerders aan de top die zorgen voor nieuwe deelnemers. Deelnemers ontvangen dus geen beloning op basis van het aantal nieuwe deelnemers dat zij aanbrengen, maar op grond van hun inleg en de looptijd. Daardoor lijkt de constructie op een legitiem beleggingsproduct en blijft de werkelijke opzet vaak verhuld.
Wat zegt de wet?
De Ponzi-fraude is een vorm van opzettelijke misleiding en valt onder de algemene regels van het civiele aansprakelijkheidsrecht. De grondslag voor schadevergoeding ligt meestal in een onrechtmatige daad van de beheerder (artikel 6:162 BW). In voorkomende gevallen kunnen beleggers beroepen op wanprestatie (artikel 6:74 BW) ,als de beheerder een beleggingscontract heeft geschonden door niet te doen wat hij beloofde: het geld daadwerkelijk beleggen. Ook kan sprake zijn van bedrog of dwaling bij het aangaan van de overeenkomst (artikelen 3:44 en 6:228 BW).
En ook banken of tussenpersonen zijn onder omstandigheden aansprakelijk. Uit rechtspraak blijkt dat financiële instellingen een bijzondere zorgplicht hebben om consumenten te beschermen tegen onnodige risico’s. Als een bank verdachte geldstromen niet signaleert of ingrijpt terwijl dat wel had gemoeten, is zij onder voorwaarden (ook) verantwoordelijk voor de geleden schade. Naast de civielrechtelijke aansprakelijkheid is een Ponzi-fraude uiteraard strafbaar. Slachtoffers kunnen zich in het strafproces voegen als benadeelde partij om (een deel van) hun schade vergoed te krijgen. Of dat verstandig is verschilt per geval.
Zaak: Fortis en de Ponzi-zwendel
Tussen 1998 en 2005 haalde een Ponzi-fraudeur, met gebruikmaking van twee Fortis-rekeningen, ruim 67 miljoen euro op bij meer dan 1.400 beleggers. Met het geld van nieuwe deelnemers werden de 'rendementen' van eerdere deelnemers gefinancierd; een klassieke Ponzi-fraude. Toen de zwendel ineens stortte, stelde de Stichting Belangenbehartiging Gedupeerde Beleggers ABN AMRO, als rechtsopvolger van Fortis, aansprakelijk. Volgens deze stichting had de bank de ongebruikelijke transacties - duizenden overschrijvingen met omschrijvingen als “inleg” en “belegging” - moeten herkennen en dus moeten ingrijpen.
De Hoge Raad bevestigde dat banken een bijzondere zorgplicht hebben die ook anderen dan hun eigen klanten beschermt tegen schade door misbruik van hun diensten. Wie duidelijke signalen van fraude negeert, pleegt mogelijk een onrechtmatige daad. ABN AMRO werd in deze zaak niet werd veroordeeld wegens gebrek aan bewijs dat wat de bank wist, haar aanleiding had moeten geven tot nader onderzoek. Toch blijkt opnieuw dat banken scherp moeten zijn op mogelijke Ponzi-fraudes. Passief toezicht bij evidente fraude kan voor de bank een civiele aansprakelijkheid opleveren.
Vertel ons wat er is gebeurd
Wij staan voor je klaar
Onze inzet is om jou (juridisch) te ontzorgen. Schroom niet en zoek contact met ons, om juridische bijstand te ontvangen van een ervaren en gespecialiseerd team van advocaten.
Veelgestelde vragen
Waar is de Fraudedesk gevestigd?
De Fraudedesk is onderdeel van het advocatenkantoor Van Diepen Van der Kroef. Het kantoor heeft vier vestigingen: in Amsterdam, Alkmaar, Utrecht en Hoorn. Wij werken vanuit Amsterdam, waar we op dagelijkse basis fraudezaken behandelen. Cliënten uit het hele land kunnen bij ons terecht; de dienstverlening is niet gebonden aan één regio.
Wat doet de Fraudedesk?
De Fraudedesk biedt juridische bijstand in civiele fraudezaken. Het gaat om situaties waarin iemand door fraude of oplichting financiële schade heeft geleden of wordt beschuldigd van frauduleus handelen. Wij helpen bij het opbouwen van een juridisch dossier, beoordelen de aansprakelijkheid en zetten waar nodig een civielrechtelijke procedure in gang om schadevergoeding te verkrijgen of reputatieschade te beperken.
Waarom kiezen voor de Fraudedesk?
Fraudezaken zijn vaak complex. Ze raken civiel recht, bestuursrecht en soms ook strafrecht. Wij kennen die samenloop als geen ander. We combineren juridische precisie met ervaring in aansprakelijkheidskwesties, toezicht- en zorgplichten. Cliënten krijgen geen standaardoplossing, maar een strategie die past bij de situatie. Altijd zorgen we voor een onderbouwde, realistische aanpak. Voor de gedupeerde staat het nemen van verhaal voorop.
Wie zijn de advocaten van de Fraudedesk?
De advocaten die zich binnen Van Diepen Van der Kroef met fraude en aansprakelijkheid bezighouden, zijn Michaël Dol, Ashley Geerts en Eke Tinga. Zij vormen samen de Sectie Aansprakelijkheidsrecht, waarin zij alle zaken rond schade, aansprakelijkheid en zorgplichten behandelen. Hun gecombineerde expertise bestrijkt zowel civielrechtelijke geschillen als de aanpalende rechtsgebieden.
Wat betekent “onderdeel van een groot kantoor”?
Van Diepen Van der Kroef is een van de grotere advocatenkantoren van Nederland, met ongeveer zeventig advocaten verspreid over vier vestigingen. Die omvang heeft voordelen. De specialisten van de Fraudedesk kunnen snel schakelen met collega’s op andere rechtsgebieden, zoals Ondernemingsrecht en Arbeidsrecht, wanneer een zaak daarom vraagt. Omdat de algemene kantoorwebsite niet altijd de specifieke vragen rond fraude en aansprakelijkheid belicht, is deze aparte website ontwikkeld om cliënten helder en toegankelijk te informeren.
.svg)
