.svg)
Piramidespel
Een piramidespel is een frauduleuze constructie waarbij deelnemers investeren in een vermeend product, maar de winst niet afkomstig is uit de investering als wel uit de aanbreng en inleg van nieuwe deelnemers. Anders dan bij de gelieerde Ponzi-fraude komt het piramidespel voor deelnemers min of meer met de verplichting om in nieuwe deelnemers te voorzien. Zo komt het tot een steeds hoger en wankeler kaartenhuis. In de praktijk is een piramidespel onhoudbaar, omdat steeds meer nieuwe deelnemers nodig zijn om de winsten te kunnen uitkeren. Zodra de instroom van nieuwe deelnemers opdroogt, stort het systeem in en verliezen de meeste deelnemers hun investering. Fraudeurs vermommen piramidespelen vaak als legitieme beleggingsproducten of digitale platforms en zetten druk, schaarste en overtuigende verhalen in om deelnemers over te halen om in te stappen.
Wat zegt de wet?
In Nederland zijn piramidespelen expliciet verboden op grond van artikel 1a van de Wet op de Kansspelen. Ook uit de Wet op de oneerlijke handelspraktijken volgt dat je geen piramidespel mag opzetten (artikel 6:193g). Een handelspraktijk, zoals een piramidespel, is onrechtmatig als deze de consument misleidt of op andere wijze oneerlijk beïnvloedt. Bij piramidespelen is dit het geval, omdat deelnemers worden misleid over de aard van de winst en de houdbaarheid van het systeem. De wet richt zich overigens niet alleen op het opzetten van het piramidespel, maar ook op het actief promoten en faciliteren ervan.
Naast deze specifieke wetten is het algemene civiele aansprakelijkheidsrecht van toepassing. In het geval van piramidespelen kunnen gedupeerden de organisatoren civielrechtelijk aanspreken voor terugbetaling van de inleg en eventuele bijkomende schade. Zij handelen onrechtmatig jegens de deelnemers, omdat zij bewust een systeem in stand houden dat vrijwel zeker tot financieel verlies leidt (artikel 6:162 BW). Ook kan het beroep op wanprestatie (artikel 6:74 BW) relevant zijn, bijvoorbeeld als de deelnemer contractueel aanspraak maakt op rendement dat nooit kon worden waargemaakt. Wordt een piramidespel via bankrekeningen gefaciliteerd en worden duidelijke signalen genegeerd, dan kan de bank aansprakelijk zijn voor de daaruit voortvloeiende schade bij klanten. Omdat een piramidespel een kansspel is, houdt de Kansspelautoriteit toezicht op dit soort “spellen” en treedt het tegen aanbieders op, al dan niet samen met de Autoriteit Consument& Markt (ACM) en de FIOD.
Zaak WIN Worldwide
Een ondernemer investeerde bijna € 180.000 in het ‘Win System for Success’ van WIN Worldwide B.V., een multi-levelmarketingorganisatie voor voedingssupplementen. Hij hoopte winst te maken door hogere distributieniveaus te bereiken. Toen dat uitbleef en verkoop zonder het werven van nieuwe distributeurs onmogelijk bleek, stapte hij naar de rechter. Volgens hem was WIN feitelijk een piramidespel, in strijd met de Wet op de kansspelen, of op zijn minst misleidend, zodat sprake was van een onrechtmatige daad.
De Rechtbank Haarlem oordeelde dat WIN mede gericht was op productverkoop, maar dat de constructie waarin distributeurs commissies verdienden over de inkoop van hun ‘downline’ ook elementen van een piramidespel in zich bergde. De rechter eiste inzicht in de prijsopbouw en omzet om te bepalen of de beloningen werkelijk voortkwamen uit verkoop aan eindgebruikers en niet (vooral) door potentiële distributeurs aan te brengen.
Het vonnis laat zien dat zodra inkomsten voornamelijk samenhangen met het werven van nieuwe deelnemers, dat de overeenkomst dan in strijd is met de wet en de aanbieder civielrechtelijk aansprakelijk kan worden gehouden tot terugbetaling van de inleg.
Vertel ons wat er is gebeurd
Wij staan voor je klaar
Onze inzet is om jou (juridisch) te ontzorgen. Schroom niet en zoek contact met ons, om juridische bijstand te ontvangen van een ervaren en gespecialiseerd team van advocaten.
Veelgestelde vragen
Waar is de Fraudedesk gevestigd?
De Fraudedesk is onderdeel van het advocatenkantoor Van Diepen Van der Kroef. Het kantoor heeft vier vestigingen: in Amsterdam, Alkmaar, Utrecht en Hoorn. Wij werken vanuit Amsterdam, waar we op dagelijkse basis fraudezaken behandelen. Cliënten uit het hele land kunnen bij ons terecht; de dienstverlening is niet gebonden aan één regio.
Wat doet de Fraudedesk?
De Fraudedesk biedt juridische bijstand in civiele fraudezaken. Het gaat om situaties waarin iemand door fraude of oplichting financiële schade heeft geleden of wordt beschuldigd van frauduleus handelen. Wij helpen bij het opbouwen van een juridisch dossier, beoordelen de aansprakelijkheid en zetten waar nodig een civielrechtelijke procedure in gang om schadevergoeding te verkrijgen of reputatieschade te beperken.
Waarom kiezen voor de Fraudedesk?
Fraudezaken zijn vaak complex. Ze raken civiel recht, bestuursrecht en soms ook strafrecht. Wij kennen die samenloop als geen ander. We combineren juridische precisie met ervaring in aansprakelijkheidskwesties, toezicht- en zorgplichten. Cliënten krijgen geen standaardoplossing, maar een strategie die past bij de situatie. Altijd zorgen we voor een onderbouwde, realistische aanpak. Voor de gedupeerde staat het nemen van verhaal voorop.
Wie zijn de advocaten van de Fraudedesk?
De advocaten die zich binnen Van Diepen Van der Kroef met fraude en aansprakelijkheid bezighouden, zijn Michaël Dol, Ashley Geerts en Eke Tinga. Zij vormen samen de Sectie Aansprakelijkheidsrecht, waarin zij alle zaken rond schade, aansprakelijkheid en zorgplichten behandelen. Hun gecombineerde expertise bestrijkt zowel civielrechtelijke geschillen als de aanpalende rechtsgebieden.
Wat betekent “onderdeel van een groot kantoor”?
Van Diepen Van der Kroef is een van de grotere advocatenkantoren van Nederland, met ongeveer zeventig advocaten verspreid over vier vestigingen. Die omvang heeft voordelen. De specialisten van de Fraudedesk kunnen snel schakelen met collega’s op andere rechtsgebieden, zoals Ondernemingsrecht en Arbeidsrecht, wanneer een zaak daarom vraagt. Omdat de algemene kantoorwebsite niet altijd de specifieke vragen rond fraude en aansprakelijkheid belicht, is deze aparte website ontwikkeld om cliënten helder en toegankelijk te informeren.
.svg)
